Czym jest kapłon? To odpowiednio wcześnie (6-9 tygodni) kastrowany kogut, który następnie jest specjalnie tuczony "w celu osiągnięcia dużej wagi i soczystego, smacznego, delikatnego mięsa". Jakość i smak mięso uzyskują dzięki stopniowemu procesowi warstwowego ułożenia się w mięśniach zwierzęcia tłuszczu. Ubój musi nastąpić po 20 tygodniu, a po kastracji muszą być tuczone przez minimum 11 tygodni. Zwierzę osiąga wtedy od 2,5 do 4 kg.
Nawet Unia Europejska zajęła się kapłonem, co prawda nie samym procesem, tylko jak to urzędnicy definiowaniem... Tak więc kapłony mają własne rozporządzenie (543/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r.) i na pewno czują się obywatelami UE bez dwóch zdań.
Zresztą kapłonowanie kogutów wymyślono wieki temu. Odkrycia archeologiczne potwierdzają, że zabieg ten był znany w Chinach, Grecji i Rzymie. Najciekawsze, że w tym ostatnim senat uchwalił specjalne prawo (Lex Faunia) z uwagi na poważne braki w żywności. Kastrowany kogut znacznie przybierał na wadze i te braki mógł zmniejszać...
Na ministerialnej liście mamy zastrzeżonego już na Mazowszu kapłona z Radziwiłłowa. W tym bowiem miejscu hodowano drób na potrzeby pałacu Radziwiłłów w Nieborowie.
Profesor Dumanowski pisał o nim tak : „kapłon, obiekt westchnień sarmackich smakoszy, synonim świątecznego posiłku i, można rzec niekoronowany król staropolskiej kuchni (…) był kluczem do polskiej kuchni, wzorcem używanym w przepisach”. Miałam przyjemność zjeść rosół gotowany na kapłonie i w moim sercu jest dla tego mięsa szczególne miejsce...
Oczywiście po II Wojnie Światowej mało kto pamiętał o kapłonach, na szczęście dla nas temat wraca na łamy prasy i na ... stoły. Kapłony zielononóżek kuropatwianych (na te mamy zgodę w UE) można dostać, choć nie bez problemu, w następujących miejscach:
- Tradycyjne Gospodarstwo Rolne Wioletty i Dariusza Marcinowskich - Topolowa 3, 96-332 Radziwiłłów, Tel.: 693148729 (dostępne są tu też inne produkty z "najsmaczniejszej listy", o których będę pisać na JEM-Mazowsze)
Państwo Marcinowscy dostali pierwsze miejsce w konkursie na potrawę regionalną w ub.roku zgłosiwszy do konkursu rosół dworski, polski mazowiecki z kapłona oraz
kapłona staropolskiego w śmietanie.
Są też hodowle w innych częściach kraju: pan Marek Karwas, hodowca z Borowa na Dolnym Śląsku. W Lubelskim kapłony hoduje pan Przemysław Turowski w miejscowości Niemce.
Kapłonowy temat rozpoczął pan Waldemar Birk (kilka lat temu miałam przyjemność być w Grucznie na jego prelekcji na ten właśnie temat). Warto więc odwiedzić jego STRONĘ
Więcej o kapłonach można przeczytać w artykule wspomnianego wyżej profesora Dumanowskiego KAPŁON KRÓL KUCHNI STAROPOLSKIEJ.