Tatarskie ziele w cukrze na sucho
(Compendium medicum auctum, Częstochowa
1789)
Weź korzenia tatarskiego ziela, ostruż je i pokraj płasko, włóż do
garnka,
nalej wody, warz z pół godziny, potym odlej tę wodę, nalej inszej
i znowu warz z pół godziny, także odlej jako i pierwszej i znowu inszej nalej,
jak powre odlej i przepłocz inszą, rozłóż na przetaku żeby osiąkło.
Weź cukru tłuczonego tyle dwoje, ile tatarskie ziele zaważy, włóż na rynkę
albo patelę, przesyp cukrem, niech tak stoi przez noc. Nazajutrz smaż
wolnym ogniem do suchości, mieszając powoli łopatką. Insi zaś smażą julep
z cukru gęsty, w który kładą korzenie i smażą do suchości, mieszając powoli.
nalej wody, warz z pół godziny, potym odlej tę wodę, nalej inszej
i znowu warz z pół godziny, także odlej jako i pierwszej i znowu inszej nalej,
jak powre odlej i przepłocz inszą, rozłóż na przetaku żeby osiąkło.
Weź cukru tłuczonego tyle dwoje, ile tatarskie ziele zaważy, włóż na rynkę
albo patelę, przesyp cukrem, niech tak stoi przez noc. Nazajutrz smaż
wolnym ogniem do suchości, mieszając powoli łopatką. Insi zaś smażą julep
z cukru gęsty, w który kładą korzenie i smażą do suchości, mieszając powoli.
Na tatarskie ziele w cukrze
natknęłam się dwukrotnie. Po raz pierwszy czytając artykuł profesora
Dumanowskiego. A kolejny – organoleptyczny - podczas kulinarnych
warsztatów Slow Food Warszawa w ubiegłym roku. Obiecywałam sobie wrócic na blogu
do tego tematu jednak wciąż nie było do tego sposobności. Aż do dziś.
O owym tatarskim zielu w cukrze wspomina również Krasicki ale to nie
żadna orientalna przyprawa tylko zwykły tatarak. W XVI wieku jadano również
imbir w miodzie czy kandyzowany kminek. Takie to bowiem były sarmackie słodycze
oparte na opozycji: słodkie i gorzkie czy słodkie i pieprzne. Koniecznie całośc
mocno wyrazista i aromatyczna. Ciekawe, że wywar z tataraku na winie, słodzony
uwielbianym wówczas cukrem Marcin Siennik (autor min Herbarza ziół
tutecznych, 1568) zalecał jako lekarstwo poprawiające pracę nerek i
również jako środek na opuchliznę. Podobnie Szymon Syrenniusz już w XVII wieku
(1613 rok) umieścił tatarak w swoim zielniku. Zbierac Mości Panowie?